Algemene kenmerken zijn
- Familie: Betulaceae
- verspreide bladstand
- bloeitijd maart-april
- tweeslachtige bloemen
- eenhuizig
- uit vrouwelijk bloem ontwikkelt zich een 'elzeprop'
Eigenschappen van nature
Alnus glutinosa (grauwe els) | Alnus incana (witte els) | |
Hoogte | 20 meter, kegelvormig silhouet | 15 meter, struikvormig en onregelmatig |
Groeiplaats | vochtig tot zeer nat | arme en droge grond |
Klimaat | schaduw verdragend | geen schaduw verdragend |
Blad | vrijwel rond, glanzendgroen aan de bovenkant | langwerpig en spits, gezaagd |
Knop | gesteeld, kleverig met blauwachtige waslaag | zeer kort gestreeld, grijsachtig |
Stam | bast zwart en glad | grijze bast |
Gedrag | vrij snelle groei, stoelt makkelijk uit na afzetten | vormt veel wortelopslag |
Els als bonsai
Van de klassieke bonsaistijlen komt de formele rechtopgaande vorm het dichtst bij de els. Andere vormen zijn goed bruikbaar met uitzondering van de cascade en halfcascade. De els heeft als een van de weinige loofbomen een kegelvormig kroon. De witte els is minder geschikt vanwege de korte levensduur.
Doordat het blad moeilijk kleiner te krijgen is wordt de els voor grotere bonsais gebruikt. Doordat de els makkelijk uitstoelt en of wortelopslag maakt is deze zeer geschikt voor klomp - en verbondenwortels stijl.
Zaailingen na twee jaar tot de helft inkorten. De latere ontstane scheuten regelmatig inkorten tot op 1-3 bladeren. In de top minder laten staan dan onderin de plant.
Bij reeds gevormde bonsai kun je in het voorjaar de nieuwe scheuten inkorten nadat ze circa 20-30 cm lang zijn. Regelmatig inkorten tot augustus. Dikke takken niet te laat in het jaar inkorten want dan geneest de wond niet goed voordat het winter wordt.
Bijzonderheden:
- door droogte kan er makkelijk een belangrijke tak afsterven
- scheuten/twijgen zijn goed te buigen
- takken kun je beter met een spandraad spannen
Alnus glutinosa | Alnus incana | |
Cultivars en variëteiten | 'Imperialis' (fijn diep ingesneden blad) 'Laciniata' (blad diep ingesnede) | 'Aurea' (goudels, geelblad) 'Laciniata' (blad ingesnede) |